Özellikle pandemi döneminde yasaklardan dolayı evlerde olan birçok kişide kilo artışı meydana geliyor.Korona döneminde şişmanlama tehlikesine karşı insülin direnci de önem taşımaktadır.
Kilo problemi yaşıyorsanız, yemeğin ortasında uykuya dalıyorsanız veya hemen sonrası aşırı bir uyku hali oluyorsa dikkatli olmanız gerekiyor.
“Sindirim sisteminin enerji gereksinimi yediklerimizin miktarı ile de doğru orantılıdır” diyen Dr. Fevzi Özgönül, “Eğer çok yüksek miktarda yemek yediysek sindirim sistemi daha çok enerjiye ihtiyaç duyar dolayısı ile bu ekstra enerji ihtiyacını karşılayabilmek için aktif olan sistemlerini kapatmak zorunda olduğu için kişinin uykusu gelebilir. Genellikle yemeği fazla kaçıran kişilerde yemek sonrası uyku hali oluşabilir. Fakat yemeğin miktarının dışında içeriği de uyku getirmesi açısından önemlidir. Yediğimiz gıdaların içerisinde yüksek oranda karbonhidrat içeren gıdalar varsa, o zaman da aşırı insülin salınımı nedeniyle uykumuz gelebilir. İnsülin hormonunun aşırı salınımı seratonin hormonunu da tetikleyerek (seratonin uykudan sorumlu hormondur ) yemek sonrası uyku halinin gelmesine neden olabilir.
Dr.Fevzi Özgönül, “Eğer yemeği çok fazla kaçırmadıysanız yani midenizi normalden fazla yiyecekle doldurup sindirim sistemini zorlamadıysanız ve yediğiniz yiyeceklerin içerisinde çok fazla karbonhidrat içeren yiyecek ( tatlı, hamur işi gıdalar, pilav gibi çabuk şekere dönebilen gıdalar aşırı meyve tüketimi) yoksa işte o zaman dikkat etmeniz gereken bir rahatsızlık başlamış olabilir Buna insülin direnci diyoruz.” dedi.
İnsülin direnci olan kişilerde de yemek sonrası bir uyku hali olabilir. Hatta bu kişiler yemeğe başlar başlamaz halsizlik ve uyku hissedebilirler. Özellikle uzun bir süre aç kaldıktan sonra başladıkları yemekte ilk birkaç lokmadan sonra çok uykum geldi veya ben çok halsiz oldum diyebilirler. Bu tür bir durumla karşılaşıyorsanız çok dikkatli olmalısınız çünkü bu durum ileride sizin şeker hastalığına yakalanabileceğinizin belirtisidir.
Aslında bu tür bir durumda hemen endokrin uzmanı ile görüşmenizde yarar var. Fakat aile hekiminde yaptırabileceğiniz bir test ile sizin insülin direncinizin olup olmadığını anlamak bir hayli kolay” diye konuştu.
İNSÜLİN DİRENCİNİZİ BU FORMÜLLE BULUN
Dr.Fevzi Özgönül, açıklamasını şöyle sürdürdü; “Sabah aç karına yaptırabileceğiniz bir test ile bunu çok kolay öğrenebilirsiniz. Aç karına kan şekerinize baktırın çıkan sonuç A olsun. Aç karına kan insülin seviyesini ölçtürün çıkan sonuç B olsun. Bu iki sonucun çarpımını 405 e böldüğünüzde çıkan sonuç sizin HOMA-IR sonucunuzdur yani insülin direnci sonucunuzdur. A X B = C / 405 = HOMA-IR. Normal kişilerde HOMA-IR 2,5 değerinin altındadır. Eğer sizin sonucunuz 2,5 değerinin üzerindeyse sizde bir insülin direnci başladı demektir. Eğer önlem alınmaz ise , hem kilolarınızdan kurtulamaz daha fazla kilo alırsınız hem de ileride şeker hastalığına ve beraberinde damar sertliği diye adlandırılan aterosiklerotik kalp hastalığına büyük oranda yakalanırsınız.
Eğer bu değerleriniz 2,5 seviyesinin çok fazla üzerinde değilse ve sizde de aşırı bir kilo fazlası yoksa yediğiniz gıdalardaki rafine şekeri ve rafine unu çıkarırsanız ve öğünlerinizi biyolojik saate göre ayarlarsanız bu durumu düzeltebilirsiniz. Çünkü doktora da başvursanız ilaç önermeden bu söylediğim değişiklikleri yaparak testi tekrarlamayı önerecektir.
Eğer HOMA-IR rakamı 2.5 seviyesinin çok üzerindeyse hatta 8-9 ve üzeri seviyelerdeyse hiç vakit kaybetmeden bir Endokrin veya Dahiliye uzmanından randevu almanızı öneririm.