Halk arasında sık sık rastlanan göbek deliğinin iltihaplanması anlamına gelir. Ayrıca tıp dilinde omfalit (omphalitis) adı verilir.
Bu aşamada ise diğer ayırıcı tanıların (örneğin göbek fistülü, konjenital malformasyonlar, barsak “enterokütanöz” fistüller, idrar “ürokütanöz” fistülleri, göbek fıtığı düşmesi veya herni) ekarte edilmesi de unutulmamalıdır.
Yenidoğanın Omfaliti
Yenidoğan döneminde göbek kordonu güdüğünün bakteriyel enfeksiyona bağlı iltihaplanması anlamına gelir. Genelde bir bebek doğduktan hemen sonra, göbek kordonu geride kalan küçük bir kalıntı (genellikle güdük olarak adlandırılır) ile kesilir. Normal olarak, güdük, doğumdan sonraki 3-45 gün içinde kurur ve kendiliğinden deriden ayrılır ve düşer. Güdük dibinde az miktarda irin benzeri alan görülür ve güdük kurumaya açık tutularak bırakılır.
Bu işlem sırasında bazı bakteriler büyüyebilir ve güdükleri enfekte edebilir ve bunun sonucunda önemli kızarıklık ve şişlik gelişebilir ve bazı durumlarda enfeksiyon göbek damarlarından vücudun geri kalanına yayılabilir.
Geçmişte, bu durum dünya çapında sağlık hizmetlerinin daha az erişilebilir olduğu bölgelerde önemli morbidite ve mortaliteye neden olmuştur. Genel olarak, bu enfeksiyon türünden şüphelenildiğinde veya teşhis edildiğinde, antibiyotik tedavisi verilir. Ciddi komplikasyonlar geliştiğinde cerrahi tedavi uygulanır.
Göbek Deliği Neden İltihaplanır ?
Omfalit en sık bakterilerden kaynaklanır.
Suçlular genellikle Staphylococcus aureus, Streptococcus ve Escherichia coli’dir. Enfeksiyona tipik olarak bu organizmaların bir kombinasyonu neden olur Gram pozitif, Gram negatif ve Anaerobik bakterilerden karışık bir enfeksiyon durumu oluşur.
Göbek deliği iltihaplanmasının bir çok nedeni vardır. Bunların arasında önemli olan faktörler şöyledir:
- göbek deliği ve çevresinin kirli olması (deriden dökülen nektorik dokuların ve kılların göbekte toplanması)
- göbeğin doğuştan çok çukur ve dar açılı olması (anatomik farklılık)
- temiz olmayan ve sivri uçlu aletlerle göbeğin temizlenmesi
- aşırı terleme
- aşırı kilo
- piercing
Göbek iltihabı (Omfalitis) nasıl anlaşılır ?
Klinik olarak, yeni doğanlarda yaşamın ilk iki haftasında omfalitli yenidoğanlarda, göbek güdüğü etrafında kızarıklık, sıcaklık, şişkinlik ve ağrı (bir cilt enfeksiyonunun -selülit- belirtileri ve semptomları) göbek kütüğünden irin, ateş, hızlı kalp hızı (taşikardi) düşük tansiyon (hipotansiyon), uyku hali, zayıf beslenme ve sarı cilt (sarılık).
Yetişkinlerde ise Göbek iltihabı’nın en önemli belirtileri şöyledir:
- göbekte şişlik
- ağrı, akıntı
- göbekten kötü ve rahatsız edici koku gelmesi
- göbekte ve etrafında kaşıntı ve kızarıklık.
Aslında Göbek İltihabının teşhisi için detaylı fiziki karın muayenesi (klinik muayene) yeterlidir. Ancak, bazen diğer patolojik durumların olmadığından emin olmak için veya şüpheli olgularda bazı kan testleri, ultrason ve filmler gerekebilir.
Omfalit hızla sepsise ilerleyebilir ve potansiyel olarak yaşamı tehdit edici bir enfeksiyon haline dönüşebilir. Aslında, nekrotizan fasiit gibi daha ciddi bir enfeksiyon kanıtı bulunmayan omfalit vakalarında bile, ölüm oranı yüksektir (%10 aralığında).
Göbek iltihabı Tedavisi nasıl olur?
Göbek iltihabı başlangıçta çok basit ve ilaçla tedavi edilmesi mümkün bir hastalıktır. Zaman ilerledikçe kronik bir hale gelir ve diğer ciddi hastalıklara gereksiz davetiye çıkarabilir.
Bunların arasında göbekte abse oluşması, göbek derisinin karın boşluğuna açılması, göbek fıtığı)
İlaç tedavisinden önce bazı basit uygulamalarla Göbek İltihabını gidermek ve hatta engel olmak mümkündür. Örneğin; göbek deliği ve çevresinin temiz tutulması, periyodik bir şekilde göbek bakımı, göbekte sıkışan kıl ve elbise kalıntılarının temizlenmesi.
Göbek iltihabı’nın medikal tedavisi için antibiyotik ve analjesik ilaçlar kullanılabilir. Bazen göbek deliğindeki deri laserasyon ve erozyonları için gümüş nitratlı kalem veya çubuk kullanılır. İlerleyen ve granülasyon oluşturan olgularda cerrahi müdahale gerekebilir.
Cerrahi müdahale seçeneği genelde komplikasyonların geliştiği durumlarda uygulanır.
Göbek iltihabı hastalığında göbekten gelen kötü kokulu akıntı, iç çamaşırların kirlenmesi ve sürekli göbek ağrısına neden olur. Bundan dolayıdır ki hastaların asosyal ve toplumdan hatta yakın aile fertlerinden uzaklaşmalarına neden olmaktadır.