Bilimsel açıklama geldi

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı ve “Umut Pina” Proje Yürütücüsü Prof Dr. Mustafa Sarı, son günlerde pinaların kıyaya vurmasıyla ilgili gündeme gelen haberlerle ilgili açıklama yaptı. Kıyıya vuran pinaların daha önce ölmüş ve içi boşalmış olduğuna dikkat çeken Sarı, kabukların şiddetli fırtına sonrası kıyıya vurduğunu belirtti.

Sarı, “18-19 Kasım 2023 tarihlerinde yaşanan, bölgemizde ve ülkemizin muhtelif yerlerinde kayıplara neden olan fırtına deniz ekosistemi açısından hayatidir. Şiddetli fırtına sonrası daha önceden ölmüş ve içi boşalmış pina kabuklarıyla, kıyıya çok yakın ve deniz çayırları söküldüğü için açıkta kalmış canlı pinalar dalgaların şiddetine bağlı olarak kıyıya atılmaktadır. Bu ekosistemde her fırtına zamanında yaşanan doğal bir süreç olup, toplu pina ölümü sayılabilecek tehlikeli bir durum değildir.” dedi.
1 SAATTE 6 LİTRE DENİZ SUYUNU TEMİZLİYOR
Pinalar ile ilgili bilgiler de veren Sarı şunları söyledi: “Pina (Bilimsel adıyla Pinna nobilis) dünyada sadece Akdeniz havzasındaki yaşayan endemik bir çift kabuklu midye türüdür. Kıyının sıfır noktasından 60 m derinliğe kadar dağılım gösteren pinaların ömrü 50 yıla, boyları 120 cm kadar çıkabilir. Bir saatte 6 litre deniz suyunu filtre ederek, bizim arıtmadığımız atıkları temizleyen pinalar aslında deniz ekosistemin doğal filtresi sayılabilecek organizmalardan birisidir. Ancak son yıllarda küresel iklim değişiminin tetiklediği düşünülen ve pinada toplu ölüme neden olan parazit bulaşmasıyla Marmara Denizi dışındaki bütün pina stokları 2016-2019 yılları arasında ölmüştür. Dünyada tek canlı pina populasyonu şimdilik sadece Mamara Denizi’ndedir. Ancak Marmara Denizi’ndeki pinalar, bütünleşik yaşadıkları deniz çayırlarının sökülmesi, kıyı dolgusu, yanlış balık avcılığı teknikleri, demirleme faaliyetleri, deniz kirliliği ve bilinçsizlik yüzünden tehdit altındadır. Umut Pina projesi bu gerekçelerle başlatılmış, özel sektör, kamu ve sivil toplum kuruluşlarının kıymetli destekleriyle ülke çapında bilinir hale gelmiştir. Umut Pina projesi kapsamında Erdek ve Bandırma Körfezleriyle birlikte Kapıdağ Yarımadası çevresindeki bütün pinalar sayılmış, maruz kaldıkları tehditler ve baskılar belirlenerek sağlık durumları ortaya konulmuştur. Çalışma alanında gözlenen en önemli tehdit deniz kirliliği, özellikle turizm alanlarında deniz çayırlarının sökülmesi, demirleme ve balıkçılık faaliyetleri olarak öne çıkmıştır. Bunların üstesinden gelmek üzere bir stratejik çerçeve hazırlanarak ilgili kamu kurumlarıyla paylaşılmış ve pinaların korunması için yapılması gerekenler maddeler halinde sıralanmıştır.
Fırtınalar yüzey ve dip sularının karışmasını sağlayarak ışıksız dip bölgelerdeki besinlerin yüzeye çıkaran, deniz verimliliğini artıran meteorolojik bir olaydır. 20 milyon yıldır Akdeniz’de yaşayan pinalar fırtınalar ve diğer doğal olaylarla baş ederek bugünlere gelmiştir. Ancak pinalar bugün insan etkisiyle ortaya çıkan tehditlerle baş edebilecek durumda değildir. Konukların ayağına değmesin diye sökülen deniz çayırları, pinaların esas yaşam alanını oluşturur. 1 m² deniz çayırı bir günde yaklaşık 20 litre kadar oksijen üreterek nefes almamıza katkı sağlar. Dalgaların hızını azaltarak kıyı erozyonunu önler. Pinalar başta olmak üzere bir sürü deniz canlısına üreme, beslenme ve barınma alanı olur. Deniz çayırları söküldüğünde tüm bu faydaları kaybederiz.
18-19 Kasım 2023 tarihinde yaşanan fırtınada olduğu gibi deniz çayırlarının korumasından mahrum kalan pinalar dalgalar tarafından sökülerek kıyıya atılır. Eğer her fırtına sonrasında kıyıda daha çok ölü pina görmek istemiyorsak deniz çayırları başta olmak üzere bütün kıyısal alanın korunarak kullanılması için çaba göstermeliyiz.
Pina, geleceğini bizim ellerimize emanet etmiş, sadece Marmara Denizi’nde canlı populasyonu kalmış endemik bir türdür. Unutmayalım ki müsilajsız bir Marmara için biz de pinaların deniz suyunu temizlemesine muhtacız. Umut Pina projesiyle oluşan ve yayılan pina hassasiyetinin devamı için pinaların korunmasına destek olmaya, bilgilenmeye ve www.umutpina.com.tr sayfasında yer alan doğru bilgileri en yakın çevremizden başlayarak yaymaya devam etmeliyiz. Konuyu gündeme getiren medya kuruluşu ve çalışanlarına bu vesileyle teşekkür ederek kıyıya vuran pina kabuklarına ilişkin doğru bilgiyi kamuoyuyla saygıyla paylaşırız.” /Haber Merkezi