Birçok hastanın ameliyattan sonra merak ettiği ortak iki soru vardır; dikişler alınır mı? Ne zaman alınır?

Ya siz veya sevdiğiniz bir yakınınız kısa bir zamanda ameliyat olduğu için şuanda bu makaleyi okuyorsunuz. O zaman önce geçmiş olsun dileklerimi iletirim..

Unutmayın !!!

Makalede yazılanlara uyulduğu takdirde dikiş alma işlemi ağrısız, basit, kısa ve risksiz bir işlemdir. Bu yazıda ameliyatlarda atılan dikişler hakkında bilgi vereceğim.

dikişler alınır mı?

Cerrahi müdahalelerde atılan dikişler iki ana gruba ayrılır:

• Emilen Dikişler
• Emilmeyen Dikişler

Emilen Dikişler. Bu dikiş malzemeleri atıldıktan belli bir süre sonra vücut dokuları tarafından eritilir ve emilir dolayısıyla alınması gerekmez. Ayrıca, bu dikişler eriyen veya absorbable sütur olarak adlandırılır. Örneğin: vicryl, pagesorbe, catgut..vb.

Emilmeyen Dikişler. Bu dikiş malzemeleri de adından anlaşıldığı gibi emilmez ve belli bir süre sonra vücuttan alınması gerekir. Bu süre atılan dikişlerin bölgesi, ameliyat türü ve hastanın genel durumuna göre farklılık gösterir. Örneğin yara iyileşme süreci daha uzun olan şeker hastalarında dikişler daha geç alınabilir. Ayrıca, bu dikişler erimeyen veya non-absorbable sütur olarak adlandırılır. Dikiş örnekleri: ipek, prolen, naylon..vb.

Bazı emilmeyen dikişler ise alınmaz ve ömür boyu vücutta kalır, örneğin kanayan damarların bağlanmasında kullanılan ipek dikişler ve fıtıklarda kullanılan prolen sütürler.

Son zamanlarda deri insizyonları için otomatik tabancayla metal deri zımbaları (tel klips) uygulanmaktadır. Bu yöntemin avantajları ise hızlı, kolay, enfeksiyon oranı düşük ve standart bir şekilde her merkezde uygulanabilmesidir. Metal klipslerini özel bir aletle sökülüp alınabilir.

Klipsler emilmeyen dikiş sınıfına girer ve belli bir süre sonra alınması gerekir. Kapalı (laparoskopik) ameliyatlarda atılan metal veya naylon klipsler ise alınmaz.

Dikiş kaç günde alınır?

Cerrahi müdahale sonrası yaranın kapatılması için atılan dikişlerin alınma süresi ise yaranın iyileşme süresi ile ilgilidir. Vücudun kanlanması daha fazla olan bölgelerdeki yara iyileşme süresi daha da hızlıdır. Bu bölgelerde dikişler daha kısa sürede alınabilir.

Ameliyat sonrası (Postop) Cerrahi dikişlerin alınma Süreleri şöyledir

• Yüz bölgesi: 3-5 gün
• Baş, Boyun bölgesi: 5-7 gün
• Kol-bacak (Ekstremite): 6-10 gün
• Eklem bölgeleri: 10-14 gün
• Gövde (Göğüs, Karın, Sırt ve Bel) bölgesi: 6-12 gün

Yara Pansumanı nasıl yapılır?

Yara; deride veya bir başka organda doku bütünlüğünün bozulmasıdır.

Ameliyatta atılan dikişler tercihen aynı merkezde ve cerrahın kontrolü altında alınması uygundur.  Dikişlerle ilgili komplikasyon, yara yeri enfeksiyonu, yara dudaklarının tam kavuşmaması vb. durumlarda dikişler daha uzun sürede alınabilir veya aşamalı olarak (atlanarak) alınır.

Dikiş alınması için kullanılan malzemeler (makas, bistüri, pens, penset vb pansuman malzemeleri) steril olmalıdır aksi takdirde yaranın iltihaplanması cerrahi bölgenin açılmasına neden olabilir.

Ameliyattan sonra pansuman ne zaman yapılmalı sorusuna şöyle cevap verebilirim: çok temiz ameliyatlarda pansuman yapılmaz (örneğin beyin ameliyatları, transplantasyon vb), temiz ameliyatlarda bir defa (örneğin guatr ameliyatı), normal ameliyatlarda 2-3 defa veya günaşırı (örneğin apandisit, kıl dönmesi), kirli ameliyatlarda ise günlük ve günde birden fazla pansuman gerekebilir (örneğin açık ve enfekte yaralar).

Yara iyileşmesi

Yara iyileşmesi; organizmanın herhangi bir yerinde oluşmuş doku bütünlüğünün bozulmasına karşı homeostazisi yeniden oluşturmak için topyekün verdiği karmaşık bir cevaptır. Bu süreç; rejenerasyon (dokunun orijinal mimarisi yeniden oluşur) veya skar (dokunun orjinalinden farklı bir matriksle onarımıdır) oluşumuyla sonlanır.

Deri yaraları:

1. Akut yaralar: 3-4 hafta içinde oluşmuş yaralardır. Bunlar; yanıklar-donuklar, sıyrıklar, insizyon bölgeleri.
2. Kronik yaralar: 4-6 haftadan daha uzun süre yara devam ediyorsa kronikleşmiştir. Bunlar; bacak ülserleri (arteriyel yetmezlik, venöz yetmezlik, lenfatik yetmezlik, vaskülitik yaralar), bası ülserleri, diabetik yaralar, kanser nedenli yaralar.

Yara iyileşmesinin 4 ayrı aşaması vardır:

1. Hemoraji (kanama) dönemi
2. İnflamatuar dönem
3. Proliferatif dönem
4. Remodeling dönemi

İlk kanama döneminden sonra bölgede biriken trombositlerden trombüs oluşur. Bunlardan salınan growth faktörler makrofaj ve nötrofiller için kemotaktik etkilidir. Makrofaj ve nötrofiller nekrotik doku ve bakterilerin yaradan uzaklaşması için çalışır.

Yara İyileşmesi ekibinin, orkestrasının şefi Makrofajlardır.

3. Gün makrofajlardan salınan TGF-B fibroblastları yaraya çeker. Bu olayla proliferatif faz başlar. Makrofajlardan salınan growth faktörler aynı zamanda anjiogenezis ve yeni kapiller oluşumunu stimüle eder. Fibroblastlar kollagen üreterek ekstrasellüler matrikse salar bu, yara gerilimini sağlar. Remodeling yaralanmadan 2-3 hafta sonra başlar ve 1 yıla kadar sürer.

Remodeling sırasında yara gerilimi (Tensile strength) kollagen sayısında artış olmadan kollagen gerilim kuvvetinin artması ile artar. Ancak bu travma geçirmemiş kollagenin gerilim kuvvetine hiçbir zaman ulaşamaz. Tensile strength travma öncesinin ancak % 70- 80 ine ulaşabilir.